Journalist Lisette Wouters leerde haar zoon Melle babygebaren. Zo kon hij haar, voordat hij kon praten, vertellen dat hij een ei wilde eten of een boekje wilde lezen. En ja, hij leerde ook gewoon praten. Opvallend goed zelfs.

Bron: Oudersvannu.nl – 11 september 2023, 10:30

‘Als ik een hand tegen mijn wang leg, begrijpt hij dat ik hem naar bed ga brengen’

Melle is elf maanden oud als we samen in de speeltuin staan. Hij kijkt naar de lucht en begint opeens enthousiast met zijn handen te wapperen. Ik geloof mijn ogen niet. ‘Je maakt het gebaar voor vogel!’ roep ik. Praten kan Melle op deze leeftijd nog niet, daarom leren we hem een aantal gebaren. Want wapperen met zijn handen kan hij wel. Ik ben bijna verbaasd dat het ook écht werkt. Wauw, mijn baby ziet een vogel en kan dat aan mij vertellen! Hoe cool is dat?

Tussen zes en twaalf maanden

Melle is niet uniek: iedere baby begint tussen de zes en twaalf maanden te communiceren met gebaren. Kijk maar, jij steekt je armen naar je baby uit om te zeggen: Ik ga je oppakken. Na een tijdje zie je aan zijn lach dat hij dat ‘gebaar’ herkent en weer iets later steekt hij zelf zijn armen naar jou uit: pak me op! Hoe leuk vind je het wel niet als je kind uit zichzelf ‘vraagt’ of je hem wil oppakken? Of naar je zwaait als je de deur uit gaat? Zo kan hij je ook vertellen dat hij dorst heeft, een poes ziet of met de trein wil spelen.

Al veel te vertellen

‘Het maken van gebaren is de eerste stap in de communicatieontwikkeling van alle kinderen,’ vertelt Lissa Zeviar van babygebarenbedrijf Gebarenstem. Zeviar groeide zelf op met twee dove ouders. Als baby pikte ze de gebaren op die haar ouders maakten en daardoor kon ze al met hen communiceren toen ze acht maanden oud was.

Eigenlijk heel logisch, zegt Lissa: ‘Een baby van acht maanden snapt al dat hij zijn opa ziet of een hap banaan wil. Maar pas tussen de dertien en achttien maanden ontwikkelt hij de fijne motoriek om te praten. Met gebaren (grove motoriek) kan hij al veel eerder communiceren. En dan ontdek je hoeveel een baby al te vertellen heeft voordat hij kan praten.’

Geduld en doorzettingsvermogen

Een vriendin vertelde mij over babygebaren toen ik in 2018 ­zwanger was van Melle. Ik was enthousiast, maar voelde me ook overspoeld. Je kunt zo veel met je baby: babyzwemmen, babymassage, babygebaren, hou op schei uit. Toch verdiepte ik me er verder in, ook vanwege een artikel dat ik schreef voor Ouders van Nu, en ik werd zo enthousiast dat ik me inschreef voor een cursus babygebaren van Gebarenstem. Zo’n cursus is niet noodzakelijk, maar het is wel fijn om ervaringen uit te wisselen en persoonlijke tips te krijgen.

‘Kan Melle nu gebaren?’ vroegen mensen ons na die cursus. Nee, zo werkt het niet. Melle was een halfjaar oud en lag tijdens de drie bijeenkomsten van anderhalf uur lekker in de wandelwagen. Ondertussen leerden wij met een klein groepje ouders wat babygebaren zijn en hoe je ze aan je baby leert. Daarna was het vooral een kwestie van geduld. Heel veel geduld. En doorzettingsvermogen.

Lekker voorspelbaar

‘Het is tijd om te gaan slapen,’ zei ik tegen Melle toen hij zes maanden oud was. Ik legde één hand plat tegen mijn wang, het gebaar voor slapen. Hij keek me uitdrukkingloos aan, het voelde een beetje stom en zinloos. Toch probeerde ik het elke keer te doen als Melle ging slapen, zodat hij uiteindelijk leerde dat dat gebaar bij slapen hoort. Vanaf zes maanden kan een baby namelijk verbanden leggen.

Hij snapt bijvoorbeeld dat hij melk krijgt als hij een fles ziet. Zo kon ik Melle met een gebaar laten weten dat hij fruit kreeg of in bad ging. ‘Daardoor begrijpt je baby beter wat er gebeurt,’ vertelt Lissa. ‘Die voorspelbaarheid vinden kinderen heel fijn. Misschien herkennen ze het gesproken woord voor eten of slapen ook wel, maar kinderen zijn beelddenkers. Een ‘plaatje’ komt bij hen veel sneller binnen dan alleen een gesproken woord. Ondertussen blijf je wel gewoon tegen je baby praten zoals je altijd doet. De gebaren vervangen de gesproken taal dus niet, ze ondersteunen die alleen.’

Lees het hele artikel hier.